روزی، روزگاری درختی بود و او پسرک کوچکی را دوست می‌داشت. پسرک تا خردسال بود با شاخه‌هایش بازی می‌کرد، سیب‌هایش را می‌خورد و در سایه‌اش می‌خوابید. به تدریج که بزرگ‌تر شد دیگر کمتر با درخت انس داشت.
او گرفتار عشق، روزمره‌گی و گذران زندگی شد و درخت را ترک کرد، اما در زمان‌های پر شمار بر می‌گشت و از درخت تقاضایی داشت و درخت هر بار با مهر او را بی‌پاسخ نمی‌گذاشت. وقتی برای آخرین بار بازگشت دیگر چنان پیر بود که هیچ یک از خوشی‌های گذشته در او لذتی حاصل نمی‌کرد. درخت اعتراف کرد که چیزی برای بخشیدن ندارد و پسر اعتراف کرد که دیگر چیزی نمی‌خواهد. آن دو، با هم و در کنار هم آرامش را تجربه می‌کنند.
کتاب «درخت بخشنده» کنایه‌ای است از فداکاری، گذشت، بخشش و آرمان‌گرایی که با درون‌مایه اخلاقی، روابط انسانی و مهر و محبت متقابل بین آنان را بیان می‌کند. داستانی لطیف است از غم‌ها و شادی‌ها توام با هم. سیلور اشتین، در واقع برای خوانندگان تمام سنین، داستانی تمثیلی و تکان‌دهنده آفریده که در آن موهبت بخشندگی، آرامش و عشق با هم بازگو شده است. کتاب با کارکرداجتماعی – عاطفی حکایتی ستایش‌آمیز است از رضایت خاطری که درخت به عنوان یک بخشنده تمام عیار در خود احساس می‌کند. او هیچ چشمداشتی به جز دیدار پسرک ندارد.
تصاویر هنرمندانه کتاب، به صورت سیاه قلم، علاوه بر بیان بخشی از داستان، اصالت شاخص آثار سیلور استاین را به خواننده منتقل می‌کنند. داستان قابلیت اجرای نمایش در کلاس را دارد. از این کتاب ترجمه‌های دیگری از جمله ترجمه هایده کروبی نیز موجود است.
کتاب گویا این اثر را نیز می‌توانید از کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه کنید.
دانش آموز دوره راهنمایی بودم که معلم پرورشی قصه درختی را برایمان خواند، از ما خواست آنچه از قصه می‌فهمیم نقاشی کنیم و من به جای نقاشی برای درختی که عاشق پسرک بود شعری گفتم. دفتر جلد آبی با شکوفه‌های سفید و صورتی پرورشی هنوز منزل مادر است در کنار کتاب «درخت بخشنده».
ماجرایی ساده بود، درخت سیبی که همدم کودکی و همراه بزرگسالی پسرک بود. از جانش بخشید تا پسرک را شاد سازد.
برای توسعه شبکه مفاهیم هوش طبیعت‌گرایانه و محیط زیستی کودکان مولفه‌هایی باید بسط یابند:
- شادی
- بازی
- خیال
- تغییر
- ایثار
- آزادی و اختیار
- مراقبت
- مسئولیت
- چرخه حیات
در داستان درخت بخشنده ماجرا از پیوندی عاشقانه بین درخت سیب (نماد طبیعت) و آدمیزاد آغاز می‌شود، رابطه‌ای مراقبتی و لبریز از ایثار که شمایل ناب دیگر آن رابطه عاشقانه میان مادر و فرزند است.
گویی پسرک بر شاخ درخت زاده شده و بر تنه آن آرام می‌گیرد از اوست و به سوی اوست.
مبنایی‌ترین مفهوم قصه توسعه شناختی عشق، بذل و بخشش بی‌چشمداشت طبیعت در حق فرزندش انسان است، تابلویی از تولد تا مرگ آدمی در آغوش مام طبیعت.
سوالاتی که برای کودکان حین گفت و گو و خوانش درخت بخشنده ایجاد می‌شود به پرورش هوش طبیعت‌گرایانه آن‌ها کمک می‌کند:
درخت چطوری با پسر حرف می‌زد؟ وقت تاب سواری دردش نمی‌گرفت؟ وقتی میوه‌هاش را می‌چینیم ناراحت نمیشه؟ ایا اجازه داریم برای کارهای خودمون مثل ساختن قایق یا کاغذ، درخت را ببریم؟ وقتی درختی را می‌بریم می‌میره؟ و …
این روایت شل سیلور استاین هم مانند باقی آثار او عمیقا اندیشیده شده و غنی است. ترجمه بسیار خوب جناب رضی هیرمندی و تصویرگری ساده و جذاب نویسنده دست به دست هم می‌دهند تا این کتاب با پنج ستاره درخشان از کتب مقدس و لازم هر کتابخانه‌ای باشد.
تحلیل و نقد کتاب درخت بخشنده را در لینک‌های زیر می‌توانید بخوانید:
